Onder de gespreksleiding van Arie Boomsma vond gisteren het debat op 2 plaats met als titel: Vechtscheding: wie is de dupe? en als stelling: Zijn vaders ook niet te vaak slachtoffer van een vechtscheiding?

Rechters wijzen maar zelden de kinderen aan de vader toe na een scheiding, in slechts 6% van de gevallen.

• Willen vaders de zorg van hun kind wel op zich nemen bij een echtscheiding?
• Hebben rechters en advocaten wel oog voor de vader?
• Of is het voor het kind gewoon het beste om bij moeder te wonen?
• Kunnen vaders zich hierdoor zo benadeeld voelen dat ze tot het ergste in staat zijn?

De debatvragen zijn relevant, functioneel en worden (vooraf) terecht gesteld. Alleen zijn deze in het debat, met uitzondering van vraag 3 (wat geen open vraag was), niet echt aan de orde gekomen en heeft het hele debat weinig zinnige posities opgeleverd.

De drie belangrijkste vragen over de positie van de vader kwamen nauwelijks uit de verf en de titelvraag: Wie is de dupe? bleef onbeantwoord, laat staat dat er een slotconclusie of resolutie aan kon worden verbonden. Het leken de Verenigde Naties wel. Of nog beter: het standaard huiselijk dispuut voortgezet in de studio voor de camera's. Voor five minutes of fame wordt de publiciteit opgezocht. Als ze mijn naam maar goed spellen...

moeders-zijde
	Nanneke Quik-Schuit, oud-kinderrechter: Als kinderen voor de scheiding voornamelijk door de moeder verzorgd werden dan is het logisch dat ze na de scheiding ook bij de moeder blijven. 18% van de vaders heeft op dit moment een pappa-dag. De opvoeding in de samenleving is grotendeels belegd bij de moeder. Ik ben "bescheiden" over het hoorrecht van kinderen. Je hebt dan een gesprekje van 5-6-7-8 minuten. De meeste kinderen kunnen zo'n gesprek niet aan. Wat betreft de wanhopige vaders, wat we nu in de krant zien, laten we niet vergeten dat dat hele hoge uitzonderingen zijn, want de meeste ouders gunnen het kind de andere ouder. Ik heb nooit anders gezien. Die extreme gevallen, tja...
	Jan-Dirk Sprokkereef, vice-voorzitter jeugdzorg Nederland: Ja, dat is logisch. Als de ouders er zelf niet uit kunnen komen dan moeten wij de kinderrechter adviseren wat dan de beste plek is. Dus de kinderen gaan bijna altijd naar de moeder. Ze zijn beter af bij één-ouder als er veel (loyaliteits) conflicten bestaan. "Onderzoek" laat zien dat kinderen beter af zijn met minder contact als er zware conflicten zijn. Het is absoluut het beste als je veel contact hebt met je vader. Co-ouderschap is prachtig. Maar dan moet dat zonder conflicten kunnen.
	Phyleen Mattaar, villa pinedo: Het gaat niet om statistieken, maar om wat beter is voor een kind. In mijn geval..., bla, bla, bla. Het is vanzelfsprekend dat er een gelijke zorgverdeling na als voor de scheiding komt. Mijn nekharen gaan van een oproep van een vader die zijn kinderen wil zien overeind staan. Bij ouderverstoting geloven kinderen soms echt dat ze hun vader niet meer willen zien. Ik kan me bij co-ouderschap niets voorstellen en het lijkt me alleen maar verwarrend. Ik snap nu, als volwassene, best dat je voor je eigen geluk kiest. Dat heb ik, als kind van gescheiden ouders, meegekregen dat dat ook heel erg belangrijk is.
	Carrie, advocaat: Ja, dat zal wel dat vader ook van hun kinderen houden, maar ze moeten maar een goed ouderschapsplan maken. Ik vind dat kinderen zelf naar een rechter moeten kunnen om te zeggen 'ik wil wel omgang met mijn vader'. Ze kunnen nu niet zelf een veroek indienen, maar alleen via de informele rechtsgang terecht.
vaders-zijde
	Peter Tromp, ziet zijn kinderen al 21 jaar niet: Kinderen die onder gelijkwaardig ouderschap opgroeien doen het beter. Van de één-ouder gezinnen komt 65% van de kinderen bij jeugdzorg terecht. En juist die kinderen komen meer voor in de criminaliteitscijfers. Ze roken twee keer ze veel, en presteren minder op school. Kinderen willen juist gelijkwaardig ouderschap ervaren. Jeugdzorg zou juist veel meer aan contactherstel moeten doen. Ook vaders die uit-huis-werken, zorgen daarmee juist voor hun kinderen en daar mag je niet op afgerekend worden. Jeugdzorg en alle instanties daaromheen vergroten het conflict juist uit en dat conflict ook mede veroorzaken. In het begin probeer je het via het systeem, maar het helpt allemaal niets, want men doet eigenlijk niets. Het schrijft wel heel veel rapportjes, maar doet niets aan contactherstel.
kinders-zijde
	Marc Dullaert, kinderombudsman: De hele discussie gaat over wat vaders willen en wat moeders willen, maar ik mis de essentie van het belang van het kind. We moeten kinderen betrekken, ook in het hoorrecht bij de rechtbank. De rapporten van de Raad voor de Kinderbeschermin en van Jeugdzorg, maar ook bij heel veel kinderrechters worden kinderen te weinig betrokken in dit hele belangrijke proces. De balans slaat te vaak door naar het plaatsen bij de moeder. Vaders worden bij voorbaat al uitgeschakeld. De meeste kinderrechters zitten er integer in. Maar een curator (belangenbehartiger) maar ook kinderrechters zijn niet getraind om kinderen te horen. En juist gaat het verkeerd als kinderen voor de zitting in zo'n groot gebouw 'nog even gehoord worden'. Kinderen moeten worden vertegenwoorigd door een getrainde belangenbehartiger die buiten de rechtszaal probeert te wegen wat het belang van het kind is. Het kan niet zo zijn dat tienduizenden kinderen per jaar niet of nauwelijks worden gehoord. Het systeem faalt. Sterker nog: de rechterlije macht en het overkoepelende orgaan van kinderrechters heeft ons rapport wat betreft de 'bijzonder curator' onderschreven. Nederland schiet te kort in het betrekken van de mening en het belang van het kind bij het wegen van dit soort zwaarwegende beslissingen.
studio publiek
	Marian Krijgsman, gescheiden moeder 3 kinderen in co-ouderschap: Ik kan me niet voorstellen dat je als moeder zijnde je kind toegang tot hun vader ontzegt. Het is lastig om alle bordjes in de lucht te houden: je moet reizen, je moet er aantrekkelijk uitzien, en dan ook nog eens zijn voor je gezin. Dat is lastig in deze samenleving. (Voor de reactie van Tijmen hierop zie foto 1.) Bas van 't Hoff, gescheiden vader na 4 jaar omgangsrecht gekregen: Als een van de ouders besluit om het contact van de kinderen met de andere ouder te frustreren dan praat je over kinderverwaarlozing en kindermishandeling. Ik liep tegen het systeem aan doordat de Raad in het rapport zette dat de moeder niet wenste dat de vader omgang zou krijgen en anders heftig zou gaan reageren. Aletta Makken, gescheiden moeder in 10 jaar tijd 6-7 keer voor de rechter gestaan: Ik heb het zelf gemist in mijn jeugd. Een vader heeft altijd recht om zijn kinderen te zien. Wat er ook aan de hand is, de kinderen mogen daar geen last van hebben. Tijmen Makken, zoon: Wil zijn vader wel vaker zien, want hij ziet hem nou maar eens in de twee weken. En die ruzies? Waarom doe je moeilijk, zet je er overheen. Ruzie is ruzie, zand er over.
	En de tweede foto van Tijmen laat zien waar het misgaat. Het systeem wil wel praten over, maar niet praten met de kinderen. De mening van het kind wordt volledig genegeerd. (Behalve dan de mening van de opdringerige quasi-kind Phyleen, die met de naïviteit en overmoed, passende bij haar onvolwassenheid, denkt alle antwoorden te weten.)

Het was een onproductief debat en begon in de tweede helft zelfs op een kippenhok te lijken. De kernvragen werden juist niet beantwoord. De meesten "deskundigen" preekten slechts voor eigen parochie. Er werd geen eindconclusie of samenvatting getrokken.

Bas van 't Hoff merkte het volkomen terecht correct op: "Ik miste in het begin de uitgangspunten." Dat is inderdaad juist. De definities ontbreken terwijl vervolgens iedereen een mening heeft over het onderwerp en vaak langs elkaar heen praten.

• Wat betekent zorgen voor? Alleen eten koken? Of alleen geld verdienen om de rekeningen te betalen? Een moeder die er pas om 16:00u hoeft te zijn als de scholen uit zijn zorgt niet per definitie meer voor een kind dan de vader die om 17:00 thuis komt als het kantoor sluit.
• Wat veroorzaakt het conflict, wat is de instigator, de causaliteit, de luxerende en aggreverende factoren en welke oplossingen zijn daarvoor?

Peter Tromp verwoorde het correct. Het systeem vergroot het conflict juist uit. En Jan-Dirk Sprokkereef bevestigde dat in al zijn stellingen. Juist Jeugdzorg werkt niet oplossingsgericht t.b.v. het kind, maar voor haar eigen industrie met targets en budgetten.

Deze Jan-Dirk kwam op mij over als een gladde Wouter Bos die zegt dat hij al het geld bij u weghaald om de schulden van de banken uit te kopen, opdat dit uiteindelijk meer oplevert voor de belastingbetaler. Een complete leugen, gezien meer dan de halvering van de geïnvesteerde waarde. Met kinderen tracht Jeugdzorg hetzelfde. Wij halen de kinderen weg, zodat je er later een beter kind voor terug krijgt. Jan-Dirk zou wat mij betreft stante pede ontslagen moeten worden.

Verder was er een duidelijke onbalans in de vertegenwoordiging. Jammer dat er niet meer vader-slachtoffers waren uitgenodigd, want dat was immers de reden voor het debat. Ik kon een aantal zeer goede ervaringsdeskundigen aanbevelen en heb dat ook gedaan. Een onderbouwd kritische noot die het debat zou sturen lijkt zo te zien niet gewenst.

En wat betreft de oud-kinderrechter Quik-Schuit? Niet alleen is ze wereldvreemd "want de meeste ouders gunnen het kind de andere ouder. Ik heb nooit anders gezien. Die extreme gevallen, tja..." maar daarnaast miskent ze de schadelijke rol van de rechterlijke macht in toch een groot aantal gevallen. In 5 minuten kan ik me geen beeld vormen, maar ik oordeel toch. En dan ook nog eens vooringenomen, zoals duidelijk blijkt uit haar uitspraken. Dit soort rechters dienen onmiddelijk gewraakt te worden. Daarom zullen rechters in functie wel niet zijn verschenen.

In conclusie? Jammer! Een gemiste kans om een zeer ernstig probleem (wat geen extreme uitzondering is!) op een adequate manier onderdeel te maken van het zo noodzakelijke maatschappelijke en politieke debat hierover.