Deze week hebben advocaten geprotesteerd tegen het gebrek aan visie bij het ministerie van justitie. Volgens Nieuwsuur 1 gaat het niet meer om inidviduele maatregelen maar is het de optelsom van alle maatregelen die fundamentele kritiek oproept. Prof. Maurice Adams, hoogleraar democratie en rechtsstaat, noemt juist die samenhang een bedrijging voor de rechtsstaat.

Minister Ivo Opstelten zegt: "De rechtsstaat is het DNA van mijn departement. En daar sta ik ook voor." Wat met "daar sta ik voor" bedoeld wordt is niet duidelijk. En DNA zal Opstelten zelf niet veel zeggen, anders dan dat je daar mee bewijs kunt construeren. Er wordt gesproken van een onbalans tussen (schijn)veiligheid en justitie. Maar ook van daadkracht versus schending van grondrechten.

Advocaten stellen dat er sprake is van klassenjustitie. Deze gedachte komt voort uit de (on)betaalbaarheid van de rechtsverdediging. Alleen rijke mensen kunnen zich nog een advocaat veroorloven. Daarmee hebben ze een zeer belangrijk punt te pakken, hoewel ik zelf denk dat de belangen van de advocaten eerder gaan over de hoogte van hun honorarium salaris. Maar die twee zijn gekoppeld.

Een hororarium is een eregeld. Nobele beroepen, zoals artsen en juristen, helpen alle mensen, ongeacht hoe ziek of hulpbehoevend ze zijn. En daar hoeven ze niets voor terug te ontvangen. Hooguit een "teken van waardering". Een fooi. Welnu, die tijd is al lang niet meer. Het is een keiharde business waarin het om de knaken draait. En Teeven heeft daar dan ook heel edelmoedig slechts een knaak 2 bezuiniging op geboden. Het (bruto)uurtarief gaat van € 104,85 naar € 102,35.

Er is dus niets Pro Deo (Voor God) bij, zoals mr. Ficq verdedigde. Men wordt keurig netjes afgerekend, zelfs zonder dat duidelijk is wat daarvoor nu gedaan is. Dat heet de "inspanningsverplichting". Een advocaat heeft geen "resultaatverplichting", zoals een dokter u moet beter maken. Welnee. Zolang ze maar een beetje blijven snijden en pleisters plakken is het al lang goed. Of u daar beter van wordt (gemaakt) is geen primaire doelstelling van de advocaat, maar zeker niet iets waarover verantwoording wordt afgelegd.

Een ander wezenlijk probleem is de onschuldpresumptie. Onze overheid heeft dit al lang verlaten en hanteert zelfs de "omgekeerde bewijslast". U bent schuldig totdat het tegendeel is bewezen. U moet uw Wet-Mulder-boete eerst betalen, voordat u bezwaar kunt indienen. Uw bezitting worden, in voorarrest eerst geconfisqueerd, alvorens u veroordeeld bent. (En dit is ook een probleem in de zaak Baybaşin. Niet alleen de domino-poppetjes gaan vallen, maar er zal ook een fors gat in de begroting komen wanneer ze hem terug moeten betalen wat hem onrechtmatig is afgenomen.)

Het echte probleem (voor de rechtzoekende) zit dan ook wat dieper. En dan heb het nog niet eens over het aantal uren. Want ook dat is beperkt. Advocaten krijgen helemaal geen uurloon. Ze krijgen een (minimaal) budget 3. Een soort DBC (Diagnose-Behandel-Combinatie). Een beetje ingewikkelde zaak kan daarvoor dan ook niet worden gedaan. Een splinter uit uw teen verwijderen? Geen probleem voor duizend euro willen ze dat best wel in vijf minuten doen. Maar een glioom of neurinoom uit uw hersenen verwijderen, waar ze 12 uur mee bezig zijn? Ik dacht het niet. Crepeer maar!

En het kan nog erger! Zoals Bram Moszkowicz, niet geheel van smetten vrij, is afgestraft op het aannemen van contant geld, lijkt dit een vrij standaard procedure te zijn binnen de advocatuur. Ik heb gespreksopnames, niet alleen van een advocaat maar zelfs van een Deken, waarin letterlijk wordt gezegd: "Als u zelf wat bij kunt betalen kunnen we makkelijker iets regelen." De zaak is nog onder de rechter, waardoor ik hier op dit moment niet verder over kan uitwijden. Maar dat is wel de rechts"hulp" anno 2013. Zuivere klassenjustitie dus. De meeste kansarmen zijn kansloos.

Met de internationale rechtshulp 4 is het nog slechter gesteld. Die krijgt u helemaal niet. In de Tweede Kamer zei minister Frans Timmermans 5 (Buitenlandse Zaken) dat de veroordeelde Turks-Nederlandse journaliste Füsun Erdoğan " 'de beste' consulaire bijstand krijgt die Nederland kan geven." Hij zei verder "erop toe te zullen zien dat Füsun Erdoğan gebruik kan maken van alle rechtsmiddelen die haar ter beschikking staan."

Welnu, niet alleen spreek ik uit ervaring, ik heb vele tientallen e-mails en brieven van het consulaat. Ik kan uw exact vertellen wat 'de beste' consulaire bijstand inhoudt. Hetzelfde als "het grootste zwarte gat" of "het leegste vacuüum". En En dat ze gebruik kan maken van alle rechtsmiddelen die haar ter beschikking staan is even nietszeggend. Ik lees dat als: er staat haar helemaal niets ter beschikking en dat "niets" mag ze allemaal gebruiken. Een kinderhand van de Tweede Kamer is gauw gevuld. En journalisten weten al helemaal niet wat ze opschrijven, laat staan waarover ze moeten doorvragen. Ze hebben en headline om te twitteren, en dat is voor de MSM voldoende.

Minister Timmermans benadrukte dat "publieke uitspraken van hem haar zaak geen goed zullen doen". Dat onderschrijf ik, reden waarom ik terughoudend ben in het publiceren van bewijsmiddelen. Bovendien is ook deze zaak (tegen buza) nog in procedure, waardoor ik in dit stadium niet verder kan uitwijden.

Maar er is één conclusie die u zelf, zonder mijn hulp, natuurlijk wel kunt trekken. Internationale verdragen gaan uit van het wederkerigheidsprincipe. Beide staten houden zich aan de afspraken. Zo houdt Nederland zich aan de VN-plicht om patriot-installaties 6 te leveren. Op haar beurt mag Nederland dan van Turkije eisen dat zij zich aan basale verdragen als het EVRM houdt. En als ik premier was dan zou ik dat als keiharde conditie stellen, alvorens ik de afweergeschutten van de Nederlandse belastingbetaler zou plaatsen.